Στο «Λίγες και μία νύχτες», στο νέο βιβλίο του σπουδαίου λογοτέχνη Ισίδωρου Ζουργού, ο αναγνώστης με σημείο αναφοράς την αγαπημένη πόλη του συγγραφέα, την Θεσσαλονίκη, θα περιδιαβεί απ’ τις απαρχές του 20ου αιώνα έως σχεδόν το λυκαυγές του σ’ αυτή, έχοντας για αφετηρία τις εξιστορήσεις του εξόριστου σουλτάνου της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, Αβδούλ Χαμίτ του Β΄, στις οποίες η μικρή Μίρζα και ο εννιάχρονος Λευτέρης γίνονται κοινωνοί της ζωής του σουλτάνου, μιας ζωής γεμάτη πολυτέλεια, ίντριγκες, ευνούχους και πολιτικές αστάθειες....
Το 1909 ο σουλτάνος Αβδούλ Χαμίτ ανατρέπεται από τους Νεότουρκους και εξορίζεται στην Θεσσαλονίκη, όπου και φιλοξενείται στην βίλα Αλλατίνι, στην συνοικία των Εξοχών. Σ’αυτή την βίλα ο κεντρικός ήρωας του βιβλίου, ο Λευτέρης Ζεύγος, στα εννιά του χρόνια θα κρυφακούσει τις ιστορίες που θα διηγηθεί ο γέρος σουλτάνος στην μικρή επισκέπτρια του, την εξισλαμισμένη Εβραιοπούλα Μίρζα. Ο Λευτέρης, ο γιος του κηπουρού της βίλας, που μπαινοβγαίνει στο επιβλητικό κτίριο, με λαχτάρα, θα σαγηνευτεί από τις ιστορίες του σουλτάνου και θα νιώσει τα πρώτα σκιρτήματα του Έρωτα στο πρόσωπο της Μίρζα.
Τα χρόνια θα περάσουν... Ο έρωτας του ήρωά μας για την Μίρζα όλο και θα μεγαλώνει. Ο Λευτέρης γίνεται το δεξί χέρι του πατέρα της Μίρζας, του αστού και έμπορα Αλπερέν μπέη, προκειμένου να μπορέσει κάποτε να την διεκδικήσει. Μαζί με τους ήρωες όμως αλλάζει και ο ρους της Ιστορίας: ο Α’ παγκόσμιος πόλεμος ξεσπά και ο Εθνικός Διχασμός διαλέγει για κέντρο εξελίξεων την Θεσσαλονίκη, που η φονική πυρκαγιά του 1917 καρβουνιάζει, συν τοις άλλοις, δρόμους και κτίρια αλλάζοντας εν μία νυκτί την μορφολογία της πόλης.
Ο Λευτέρης δεν μένει αλώβητος από τα γεγονότα. Ο Αλπερέν μπέη γνώστης πλέον του αισθήματος της κόρης του με τον βοηθό του, ενεργοποιεί τα μέσα του και ο Λευτέρης ντύνεται με συνοπτικές διαδικασίες το χακί, όπου και οδηγείται στην Ουκρανία για να αντιμετωπίσει μαζί με το Α’ Σώμα Στρατού την μπολσεβίκικη απειλή. Έτσι λοιπόν οι δυο νέοι χάνονται. Θα μεσολαβήσει μια λιποταξία, ένα νέο όνομα, το Παρίσι, η ανέλιξη του ήρωα δίπλα στον έμπορα όπλων Βασίλι Ζαχάρωφ, η Καταστροφή του ’22, ο Β’Παγκόσμιος πόλεμος, το Πογκρόμ του ‘55... Η Ιστορία θα πάρει το πάνω χέρι μεταβάλλοντας τον Λευτέρη Ζεύγο σε Ευγένιο Ζιρντό και μεγαλώνοντας όλο και περισσότερο την απόσταση του ζευγαριού καθώς και τον μεταξύ τους έρωτα...
Το ποιο ωραίο στοιχείο του κειμένου είναι πως την υπόθεση του βιβλίου την διαβάζουμε μαζί με τον ίδιο τον ήρωα! Ναι! Ναι! Την διαβάζουμε μαζί με τον ίδιο τον ήρωα! Και πώς γίνεται αυτό; Ο Λευτέρης/Ευγένιος έχει αναθέσει στον νεαρό συγγραφέα Ορέστη να κάνει την ζωή του βιβλίο. Το κείμενο μετά από σχεδόν δυο χρόνια προσπαθειών έχει ολοκληρωθεί. Έτσι μια καλοκαιρινή βραδιά του 1979 ο ήρωάς μας ακούει μαζί με μας το κείμενο που έχει γράψει ο Ορέστης για χάρη του. Ο Λευτέρης/Ευγένιος βέβαια δεν είναι ένα απλός ακροατής καθώς όποτε παρατηρεί παρασπονδίες στο λόγο του Ορέστη, τον διορθώνει και φωτίζει τα γεγονότα με τρόπο άλλοτε εριστικό κι άλλοτε σαρκαστικό απογειώνοντας ο συγγραφέας μ’ αυτό τον τρόπο το προφίλ του ήρωά του. Στα συγκεκριμένα κεφάλαια ο Ζουργός θα παραθέσει, μέσα από το στόμα του Ορέστη, τους προβληματισμούς-απόψεις του για την Λογοτεχνία ενώ έχει επιλέξει να τα τιτλοφορήσει και ως Στάσιμα –όπως στις αρχαίες τραγωδίες!- στα οποία ο ήρωας σαν άλλος κορυφαίος θα βοηθήσει στην εξέλιξη της ιστορίας και θα οδηγήσει στην λύτρωση που κάθε Τραγωδία επιδιώκει για τους ήρωες και τους αναγνώστες στο φινάλε του κειμένου...
Έχω μία μικρή αίσθηση -ακόμα δεν μπορώ να το πω με σιγουριά- πως η μυθοπλασία κυρίως στα πρώτα κεφάλαια καλύφθηκε λίγο από το ιστορικό πλαίσιο ενώ η περιπλάνηση του ήρωα άρχισε πολύ νωρίς και απότομα. Η γραφή ήταν προσεγμένη με εναλλαγές στο ύφος της που κατόρθωσε να μας παρουσιάσει επιτυχώς την Ευρώπη και κυρίως τη Θεσσαλονίκη του 20ου αιώνα.
Διαβάστε το! Είναι ένα αξιόλογο κείμενο! Είναι Ζουργός!
Βαθμολογία 5/5
Στοιχεία Βιβλίου:
Τίτλος: Λίγες και μία νύχτες
Συγγραφέας: Ισίδωρος Ζουργός
Εκδ.: Πατάκης
Ημερ.Εκδ.: Μάρτιος του 2017
Σελ.: 572
Δήμητρα Κωλέτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου